Доккха совгIат

Доккха совгIат
Фото: serdalo.ru

Хетаргахьа Дала адама деннача совгIатех керттерачарех да бIаргаса. ХIама гуш волча сагаи, гуш воацача сагаи юкъера юкъ йоккха я. Шийна Дала бIаргаса деннача саго хам бе беза, ца бой харцахьа а хургда. ХIана аьлча, деррига сага вахар цунца дувзаденна да. БIаргех хIама а йийхка, вIалла бIаргаш хьал а ца локхаш, гуш хIама а доацаш ди-бийсеи даьккхача ховргда сага мел хала хIама да из. Бакъда, шоай бIаргаса деце а Далла хоастам кхайкабеш, кхыйола дегIа маьженаш болх беш, гIахьа хиларах цу Даьла хам беш, цун доаккхал деш ба хIама гуш боаца нах.

БIаргасина хетадаь ди да дерригача дунен тIа хьакайка а даь белгга дездеш. Из да октябрь бетта II дийнахьа. Ер цIай лаьрхIа да, наха шоай бIаргаса лорадар догдоахаш, хIама гуш болча наха цун хам бергболаш. Цул совгIа шоай бIаргашта доал де нах Iомалургболаш а да ер. ХIана аьлча, гаьнна къа а венна бIаргаса гIилделча, е бIаргех хий аха доладелча мара наха теркам биц шоай бIаргашта. Цудухьа из хургдоацаш, ханнахьа лорашка дIа а баха наха шоашта терко яр догдоахаш доладаьд дунено укх гIулакха къаьстта цхьа ди белгала а даь цIай хьисапе ер ди дездара гIулакх.
Цхьаккха а хIаманца биста боарам боацаш, адам хам баь а мах баь а даргдоацаш доккха совгIат да бIаргаса меттахьа хилар. Хийла из телхача мара цун хам ца беш хул нах, хIаьта цу хана тIехьа да из.
Из ди белгала а даь, бIаргаса талхари, довреи теркал дар духьа дерригача дунен тIарча наха дездеш да октябрь бетта шоллагIча ерача дийнахьа. Укх шера, аз лакхе ма аллара из нийслу укх бетта II дийнахьа. Из ди хьакхайкадаьд дерригача дунен тIара бIаргасина ди, аьнна.
Дерригача дунен тIарча унахцIенон юкъарченош из ди дага а деха оттадарал совгIа, лаьрххIа цу оагIорахьа пайдане балхаш, вIашагIкхетараш дIакхохь. Цу дийнахьа кийчду тайп-тайпара наха пайдане хургбола болх дIакхухьаш дола, вIашагIкхетараш. Из доацаш, наьха бIаргаса миштад, малагIа халонаш я царга, мишта малагIа къовсам лоаттабе йиш я бIаргашта хулача лазара духьал белгалдеш а моттигаш я. Цул совгIа укх дено дагабохийт вайна бIаргаса доаца, хIама гуш хилара иразах хаьда бола нах, цар укх дунен тIара хьал, бIаргашта хIама ца гушше уж мишта лел, Дала хIама гуш долча вайх баьр мел боккха къахетам ба.
ЧIоагIа тамашийнеи, Даьла воацар мах баь варгвоацаши болх ба сага бIаргаш. Цудухьа ший бIаргаса лораде декхарийла ва хIаравар. Дийшача наха вайга хьаяхачох, Дала воашта деннача дикан духьал хам бе безаш а да вай.
«Сий долча АллахIа боккха къахетам баьб вайх. Вай дагарде эйттача а вай даргдоацаш дукхеи боккхеи ба Дала вайх баь къахетам. Даьла дукхача къахетамех цаI ба, адама цо денна бIаргаса. Лакха волча Дала йоах «Мулк» яхача суврата чухь 23 аятагахьа. «ДIаала, Из – Ва, шо хьа а кхелла шоана хазари, бIаргасаи, дегаши деннар. Ма кIезига ба-кх оаша бу хам». Дала шийх баьча къахетаман духьал хам бе безаш ва бусалба саг. Адама боккха къахетам, совгIат да из бIаргаса. ДIахо «Нокхарий» яхача суврата чухьа 78 аятагахьа йоах Дала, «АллахIа шоай наьна кита чура арадаьхад шо, шоана цхьаккха хIама цаховча хана. Цо деннад шоана хазар, бIаргаса дегаш. Цу Далла хам беш хила мег шо». Дала бIаргаса деннад вайна, Цун кхолламаш, тамашаш гуш вай хургдолаш. Цудухьа Цун хам а беш даха деза вай укх лаьтта. Ший бIаргашта зе хургдола хIама де бокъо яц бусалба сага. ХIана аьлча, Пайхамара, саллаллахIу IалайхIи ва салам, аьннад. «Саго зе де йиш яц шийна а кхычарна а». ХIаьта «Кхалнах» яхача суврата чухьа йоах Дала, «Шоаш доа ма делаш, боккъала а, АллахI къахетаме ва шуца». Цудухьа, Даьла къахетама хам беш хила деза вай». – йоах бусалба Iилима дийшача сага ТIанганаькъан Ахьмада.


Лораш хьаяхачох, сов чIоагIа низ беш хилча бIаргашта зе хул. Масала лерттIа доагIача тайпара хIама дуаш ца хилча, йодача машена чу дешаш хилча, е баьдеча метте дешаш хилча, компьютерца болх дукха беш хилча. Бакъда, нагахьа санна доггIача тайпара из гIулакх леладеш хилча цар де зе дац. Цудухьа, укх белгалдаьча дийнахьа, бIаргаса талхаргдоацаш, довргдоацаш лаьрххIа кийча а йий лекцеш еш цхьа йолча паччахьалкхенашка. Къаьстта къона шерах тIехьашкахьа а дуташ боккхий хулаш боагIача кхелетача кагирхошта дика я уж лекцеш. ХIана аьлча, массаза интернете, е теливизора хьалхашка, е дешаш яздеш багIаш хул уж. Цудухьа царна хайча бакъахьа да шоай могашала дикагIдар вогIдар фуд.
«Цхьаккха дича а вижа улаш деша йиш яц. Дешача хана бIаргаштеи книжкаи юкъе кIизигагIа яле 30 сантиметр юкъ хила еза. ХIаьта сердал тIайоагIаш хилаеза е лакхера е улувра. Иштта дешача хана кIезиг тIера а вувлаш бIаргашка салаIийта деза. Нагахьа санна телевизор хьожаш саг хуле, дийнахьа из хьоже, цIа бIаьддерзадича дикагIа да. ХIаьта бийсанна хьоже сийрдадаккха деза цIа. Телевизорга хьожаш вола саг цун гаьна хила веза телевизра экраний диагональ миссел пхизза дукхагIа. Бераш телевизорга хьажийта мегаргдац цхьан сахьатал дукхагIа. ХIаьата компьютерца болх беш болча наьха бIаргса, компьютерца болх цабеча наьхачарел дуккха а хьалхагIа талх. Дукха гIале увзаш болча наьха а чехкагIа талх бIаргаса. Цудухьа лоравала веза саг цу мо долча хIамаех». – йоах Ставрополерча больнице автольмолог болх беш йолча Вартанова Амаяка Ольгас.
Цхьавола саг шийга кхаьчача халонна сатохаш, Далла хоастам кхайкабеш хул из Даьлагара долга кхетадеш, хIаьта кхывар геттара корзагIваьле, кегавеле кхесташ хул массадолча хIаманна кадаш. Иштачарех хIама да бIаргаса довр а. ХIаьта моллагIа хало тIакхаьчача из зер долга а ховш сатоха дезаш да адам. Цу хьаькъа йоах ГIалгIайчен Дина гIулакхах йолча урхлен болхлочо дийшача сага Манкенаькъан Iийсас: «Даьла салам хилда цунна вай пархамара хьадийс доагIа цу гIулакхах. Дала сага бIаргаса дIаийцача, цо цох сатохе Дала ялсмаленца мара кхы бекхам берг ма бац цунна, аьнна», — йоах Iийсас.
ХIаьта, «Сердало» газета дешахой бIаргаса сийрда, къаьга хилар ловш ловца боаккхаргба аз шоана. Дала сийрдача горца бIаргаса тоадеш дегаш хьоасталда шун.

Матенаькъан Илез

№150-151 (12086-087), ера, 11 октябрь, 2018 шу / Четверг, 11 октября 2018 года

 
По теме
В связи с предстоящим юбилеем 100-летия образования ингушской государственности, Министерство культуры напоминает о Республиканском конкурсе на создание лучшей композиции, в рамках подготовки к юбилейному праздничному мероприятию.
Источник фото: Фото редакции Полиция от местной жительницы узнала, что женщина, которая назвалась Светланой Федоровой, под предлогом продажи посредством соцсетей мебели, бытовой техники и посуды, в 2022-2023 гг.
Источник фото: Фото редакции Национальный проект «Демография», как известно, нацелен на улучшение благосостояния семей за счет мер финансовой помощи, которые будут способствовать повышению рождаемости,
photo_5343742741852575501_y (1) - Министерство культуры ГБУ «Филармония им. А. Хамхоева» станет организатором конкурса, в котором могут принять участие все желающие.
Министерство культуры
В ОФСИН России по Республике Ингушетия прошли пожарно-тактические учения - ОФСИН по Республике Ингушетия Сотрудниками ведомственной пожарной охраны ОФСИН России по Республике Ингушетия совместно с работниками пожарно-спасательной части № 4 г. Карабулак МЧС России по региону были проведены занятия,
ОФСИН по Республике Ингушетия
Суд апелляционной инстанции по уголовным делам Верховного суда Ингушетии 28.03.2024 рассмотрел материал досудебного производства по апелляционной жалобе защитника на постановление Магасского районного суда,
Верховный Суд
Корь - это острое инфекционное заболевание, характеризующееся общей интоксикацией, воспалительными явлениями со стороны слизистых глаз, носоглотки, верхних дыхательных путей, характерной сыпью.
Роспотребнадзор
В рамках реализации всероссийского проекта «ДоброВСело» врачи Сунженской центральной районной больницы совместно с волонтерами-медиками провели масштабное профилактическое мероприятие в сельских поселениях Чемульга и Аршты.
Газета Ингушетия
Стартовал региональный этап Всероссийского конкурса исследовательских проектов «Без срока давности» - Министерство Образования С 20 марта стартовал региональный этап Всероссийского конкурса исследовательских проектов «Без срока давности», который продлится до 10 апреля 2024 года.
Министерство Образования